حرفهای «پدرکوپن» ایران درباره بازگشت کوپن و دفترچه بسیج اقتصادی

هر چند قرار بود پرداخت یارانه در قالب کارت الکترونیک از شهریور ماه انجام شود اما این موضوع همچنان در هاله ای از ابهام قرار گرفته و معلوم نیست ارایه یارانه به مردم از این پس به چه شکل و شمایلی باشد. ادامه پرداخت یارانه بصورت نقدی (۳۰۰ و ۴۰۰ هزار تومانی) و نامشخص بودن زمان حذف آن که قرار بود یارانه ها از طریق کارت الکترونیک برای خرید کالاهای اساسی تعریف شده انجام شود، گویا معلوم نیست به این شیوه شکل اجرایی به خود گیرد. آن طور که براساس آنچه نمایندگان مجلس می خواهند، دولت باید پرداخت یارانه نقدی را متوقف و به جای آن برای چهار قلم محدود کالای اساسی کالابرگ الکترونیک توزیع کند، همچنین قیمت این کالاها نیز باید براساس شهریور سال گذشته ۱۴۰۰ باشد. اما آنگونه که معلوم است هنوز دولت عملیاتی شدن چنین طرحی را قطعی نکرده و بدنبال راهکارهای اصولی است تا همه جوانب را در این طرح در نظر گیرد. احتمال تغییر رقم یارانه ها! از طرفی اما طبق گفته مسئولان قرار است اگر قیمت‌ها بر اساس شهریور ۱۴۰۰ اصلاح نشود، میزان یارانه نقدی بر اساس قیمت جدید تنظیم شود که این موضوع نیز نیازمند ارایه لایحه اصلاح یارانه به مجلس است. آنطور که مسعود میرکاظمی در خصوص جزییات لایحه اصلاحیه قانون بودجه سال ۱۴۰۱، اخیرا گفته است: لایحه اصلاح قانون بودجه ۱۴۰۱ مروبط به همان چند موردی بود که ارسال شده است و هنوز موضوع جدیدی اضافه نشده است. حال از آنجایی که ارایه کارت الکترونیک خرید کالاهای اساسی را خیلی ها بازگشت به دوران کوپن عنوان می کنند اما به گفته کارشناسان با توجه به فشاری که اکنون بر مردم بخصوص قشر کم درآمد برای تهیه کالاهای اساسی سبد مصرفی خانوار وارد است، بنابراین مجلس و دولت باید اقدامات خود را در این بخش بکار گیرند زیرا پرداخت یارانه نقدی برای تهیه اقلام مصرفی خیلی نمی تواند دردی را دوا کند از طرفی فشارهای اقتصادی آنقدر بر مردم مستولی است که همین رقم یارانه نقدی مختص به کالاهای اساسی را کم درآمدهای به جای تخصیص و تهیه مایحتاج سفره خود بعضا به زخم های دیگر می زنند. چند و چون و محاسن و معایب پرداخت یارانه بصورت نقدی، کالابرگ یا کارت الکترونیک را با جواد اسماعیلی، "پدر کوپن ایران" را در ذیل می خوانیم. شما در زمان جنگ و در شرایطی که ایران با فشارهای اقتصادی و نظامی دنیا مواجه بود، طرح تهیه و تامین مایحتاج سفره مردم را از طریق کوپن اجرا کردید، این طرح طوری بود که عدالت در جای جای ایران اسلامی برای دستیابی به اقلام اساسی رعایت می شد. حال به نظر شما پرداخت یارانه نقدی برای تهیه اقلام مصرفی سبد مصرفی خانوار کار ساز خواهد بود یا خیر؟ ابتدا باید گفت که موضوع حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی مختص کالاهای اساسی به دلیل رانت و فسادی که در این چرخه وجود داشت اقدام درست و بجایی بود اما مسئولان بایستی در ابتدا تبعات آن را نیز به خوبی می سنجیدند. هر چند این موضوع جراحی سختی بود که باید انجام می شد اما به دلیل کم توجهی به آثار آن بر بازار و چگونگی نحوه جبران گرانی هایی که به دنبال داشت هم اکنون خیلی ها را در فشار سخت اقتصادی قرار داده است. البته جبران حذف ارز ترجیحی کالاهای اساسی قرار بود به صورت کارت الکترونیکی و یا ارایه کالا برگ به مردم انجام شود اما با آنکه چند ماهی است از حذف ارز ترجیحی می گذرد و یارانه جبرانی افزایش قیمت کالاهای اساسی نیز به صورت پول نقد به حساب سرپرستان خانوارها واریز می شود تا این پول برای تهیه کالاهایی چون روغن، گوشت، لبنیات و ... اختصاص یابد ولی متاسفانه بخش عمده ای از مردم همین پول را به نیازهای خیلی ضروری چون بخش درمان و یا کمک اجاره بهاء اختصاص می دهند و دیگر توانایی خرید کالاهای گران سبد مصرفی سفره خود را تا حدودی ندارند. بنا براین به نظر می رسد دولت هر چه سریعتر باید با اتخاذ تصمیمات کارشناسی نسبت به پرداخت یارانه نقدی برای تهیه سبد مصرفی خانوارها تجدید نظر کند چرا که تداوم این شیوه بی تردید تبعات نگران کننده ای را به دنبال دارد. یعنی اینکه دولت به دوران بازگشت کوپن روی آورد؟ یا اینکه تغییراتی را در رقم یارانه نقدی پرداختی با توجه به کم ارزش شدن پول و گرانی کالاها در بازار ایجاد کند؟ البته مسئولان بلند پایه دولتی می گویند؛ مردم از پرداخت یارانه نقدی راضی تر هستند تا به جای ارایه کارت الکترونیک خرید کالا. واقعا من نمی دانم این مشاوره ها چگونه به مسئولان داده می شود. اما باید گفت؛ درست است که دریافت پول نقد و اختیار خرج کردن آن برای مردم به این شیوه آسان است اما باید به عواقب آن نیز نگریست. وقتی پول یارانه بصورت نقدی به دست مردم می رسد این احتمال وجود دارد که این پول هیچ وقت صرف خرید کالاهای اساسی سبد مصرفی خانوار بخصوص کالاهای اساسی نشود. بنابراین با خرج آن در تهیه کالاهای اساسی کم می آورند و زمانی که به ناچار برای تهیه روغن یا گوشت به فروشگاهها مراجعه کرده و با گرانی قیمت ها مواجه می شوند، فراموش می کنند که یارانه کمک هزینه این کالاها را گرفته و در جای دیگر خرج کرده اند. در چنین شرایطی نسبت به عملکرد دولت در عدم ساماندهی قیمت ها در بازار شاکی می شوند و آن پولی را که به عنوان یارانه نقدی دریافت کرده اند را به نوعی حق خود می دانند. بنابراین بازگشت به دوران کوپن بی تردید این موضوع را به درستی حل می کند آنطور که پولی را که مختص به تهیه کالاهای اساسی در کارت الکترونیک یا کوپن شارژ شده است، فقط می توان با آن همان کالا را خرید. شما زمانی مسئول ارایه کوپن بودید که ابزار و زیرساخت ها اطلاعاتی در کشور خیلی فراهم نبود اما اقدامات به درستی انجام می شد. حال در چنین شرایطی که زیر ساخت ها برای ارایه کالا برگ الکترونیکی به خوبی مهیاست، فکر می کنید، این موضوع چه اندازه می تواند بر روند تسریع کار تاثیر مثبت به جای گذارد؟ اکنون در کشور بانک های اطلاعاتی منسجم و خوبی وجود دارد زیرساختهای الکترونیکی ق آموزش آشپزی و مطالب جالب جدید...