چرا اقتباس در سینمای ایران مغفول است/2

به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)؛ مریم محمدی: گاهی نیز نویسندگان رمان داستان خودشان را برتر از آن می دانند که فیلمی سینمایی از روی آن ساخته شود و قیمتی که برای اقتباس از آن داستان در نظر می‌گیرند چیزی فراتر از حد توان تهیه‌کننده یا بضاعت سینمای ایران است. در مقوله اقتباس اما خیلی نباید ناامید بود چرا که در معدود مواردی رفاقت نویسندگان داستان با کارگردانان سینمای ایران منجر به ساخت اقتباس‌هایی ماندگار و خوب در سینما و تلویزیون ایران شده است. رفاقت داریوش مهرجویی با غلامحسین ساعدی در ساخت فیلم گاو، رفاقت کیومرث پوراحمد با هوشنگ مرادی کرمانی در ساخت قصه های مجید از این موارد است. مسأله دیگری که گریبان اقتباس در سینمای ایران گرفته را گرفته است مقوله اقتباس از رمان های خارجی است. شاید به نظر برسد استفاده از یک رمان قدیمی مانند الیور توییست اثر چارلز دیکنز و ایرانیزه کردن آن کار ساده‌ای باشد. اما مسئله‌ای که در اقتباس از این اثر به وجود می آید آن است که اگر تهیه‌کننده بخواهد نام و عنوان رمانی که اثرش را از روی آن اقتباس کرده در تیتراژ فیلم بیاورد و فیلم پخش جهانی پیدا کند. بنیاد آثار آن شخص مثلاً اینجا چارلز دیکنز از تهیه‌کننده شکایت خواهد کرد. مسئله کپی رایت یک مسئله جهانی است. آن بنیاد برای اقتباس از اثرش مبلغی در نظر گرفته که حتی بعد از گذشت سالها از مرگ نویسنده هر کس بخواهد از آن اقتباس کند باید آن حق را بپردازد تا دچار مسأله حقوقی نشود. این‌جاست که تهیه کننده بین اخلاق و هزینه کمتر فیلم‌نامه باید یکی را انتخاب کند یا کلا قید اقتباس و هزینه‌ها و دردسرهایش را بزند. گزینه آخر راحت ترین کار است و تهیه‌کننده ترجیح می‌دهد با فیلم‌نامه غیر اقتباسی فیلمش را بسازد تا هزینه و دردسر کمتری داشته باشد. شاید استفاده از آثار نویسندگان کمتر شناخته شده یا اقتباس از روی آثار کهن ادبی ایران درصورت درک و شناخت درست فیلم‌نامه‌نویس از این آثار یکی از این راه‌حل‌ها باشد. در این سال‌ها اقتباس‌های ناجوانمردانه‌ای از آثار نویسندگان غیر معروف انجام شد که به دلیل نبودن حق کپی رایت در ایران حق این نویسندگان پایمال شده است. آنچه در مقوله اقتباس بررسی شد در مورد این اقتباس‌های ناجوانمردانه نیست بلکه اقتباس با رعایت حقوق نویسنده و در راستای اخلاق است. آموزش آشپزی و مطالب جالب جدید...