ناگفته‌های پروژه ام‌کی اولترا: آزمایش‌های محرمانه سیا برای کنترل ذهن

سازمان سیا (CIA) طی دهه‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ مجموعه‌ای از آزمایش‌های فوق‌ محرمانه‌ی را به اجرا درآورد که بعدا با افشاگری‌ها، مردم آمریکا و متعاقب آن جامعه‌ی جهانی را شوکه کرد. هر چند ممکن است در ابتدا به نظر برسد هرکدام از این آزمایش‌ها بیشتر به قلمروی داستان‌های علمی‌تخیلی تعلق دارند، اما در کمال شگفتی خیلی زود مشخص شد، آزمایش‌های کنترل ذهن ام‌کی‌ اولترا همگی واقعی بوده‌اند.محققان سازمان سیا در بحبوحه‌ی جنگ سرد سخت مشغول انجام برخی از آزاردهنده‌ترین و دلهره‌آورترین آزمایش‌های تاریخ روی افراد عمدتاً ناآگاه و بی‌گناه بودند. به نقل از پایگاه خبری All That’s Interesting، سازمان سیا در آن دوران پرتنش به این باور رسیده بود که محققان اتحاد جماهیر شوروی توانسته‌اند با موفقیت انواع تکنیک‌های کنترل ذهن مخصوص به خود را توسعه دهند. بدین‌ترتیب، سیا هم برنامه‌ای موسوم به ام‌کی‌ اولترا را در سال ۱۹۵۳ آغاز کرد. در این برنامه‌ی گسترده محققانی از بیش از ۸۰ مؤسسه تحقیقاتی، دانشگاهی و بیمارستانی شرکت داشتند. سوژه‌های این آزمایش‌های عذاب‌آور شوک الکتریکی داده شدند، مورد انواع و اقسام تعرض‌های کلامی و جسمی قرار گرفتند و به بسیاری نیز به کررات مقادیر قابل‌توجهی مواد روان‌گردان به‌خصوص ال اس دی داده شد.علاوه بر این، بسیاری از سوژه‌ها که از قبل با مشکلات روحی و روانی فزاینده‌ای دست‌وپنجه نرم می‌کردند، بدون اطلاع خود مورد آزمایش قرار گرفتند. بسیاری از این افراد بعدها با مشکلات روانی و جسمی طولانی‌مدتی مواجه شدند. تعجبی هم نداشت که سیا این پروژه را با نهایت محرمانگی و با نام‌های رمزی به اجرا درآورد. و وقتی هم که پروژه –دستکم روی کاغذ- در دهه‌ی ۱۹۶۰ خاتمه یافت، بیشتر اسناد و سوابق به دستور مقام‌های سیا نابود شدند.امروز، عموم مردم کشور آمریکا به حدود ۲۰ هزار سند مربوط به آزمایش‌های کنترل ذهن ام‌کی‌ اولترا دسترسی آزاد دارند. اما حتی این حجم از شواهد که تنها بخش کوچکی از تمام اسناد و سوابق واقعی را تشکیل می‌دادند برای پرده‌ برداشتن از یکی از مخوف‌ترین و شنیع‌ترین برنامه‌ها و پنهان‌کاری‌های تاریخ دولت آمریکا کافی بودند.برنامه ام‌کی اولترا که با نام‌های رمزی «ام‌کی نائومی» و «ام‌کی‌دلتا» نیز شناخته می‌شد، با حمایت مالی اداره خدمات کارکنان سیا راه‌اندازی شده بود. اولترای این نام رمزی هم اشاره‌ای است به محرمانگی‌ این پروژه که به‌خصوص در طی جنگ جهانی دوم کاربرد زیادی داشت.تولد پروژه ام‌کی اولترابا به اوج رسیدن جنگ سرد در اوایل دهه‌ی ۱۹۵۰، سازمان‌های جاسوسی و اطلاعاتی آمریکا به‌شدت نگران پیشرفت‌های اتحاد جماهیر شوروی شده بودند. دولت آمریکا به‌خصوص از این واهمه داشت که از اتحاد جماهیر شوروی در زمینه تکنیک‌های بازجویی عقب مانده باشد. گزارش‌های رسیده از دوران جنگ کره (که بعدا مشخص شد اشتباه بوده) حاکی از آن بود که نیروهای کره شمالی و شوروی قابلیت‌های کنترل ذهن را توسعه داده‌اند و از این رو، آمریکایی‌ها نمی‌خواستند همین‌طور دست روی دست بگذارند.بنابراین رئیس سازمان نوپای سیا، آلن ولش دالس روز ۱۳ آوریل ۱۹۵۳ دستور به آغاز پروژه ام‌کی اولترا داد. سیدنی گوتلیب، شیمیدان و مغزِ متفکر جاسوسی که در محافل مخفی به «جادوگر سیاه» شهرت داشت، عهده‌دار اداره‌ی این پروژه محرمانه شد. یکی از اولین هدف‌های گوتلیب ساخت یک سِرُم حقیقت بود که بتواند از آن برای تخلیه‌ی اطلاعاتی جاسوسان شوروی و متحدانش و اسرای جنگی دیگر استفاده کند.سیدنی گوتلیب، مغز متفکر پروژه ام‌کی اولترا در دفترش، ۲۱ سپتامبر ۱۹۷۷.همان‌طور که انتظار هم می‌رفت، ساخت سرم حقیقت واقعاً دشوار بود. در عوض محققان بر این باور بودند که می‌توانند با تغییر حالت ذهنی (به وسیله‌ مواد مخدر روان‌گردان و مشابه آن) می‌توانند به نوعی ذهن افراد را تحت کنترل در بیاورند. گوتلیب متوجه شد بهترین روش برای کنترل ذهن، در وهله‌ی اول پاک کردن محتویات آن است. گوتلیب و همکارانش پس از آن باید راهی پیدا می‌‌کردند تا محتویات ذهنی تازه‌ای را وارد آن فضای خلأ می‌کردند. محققان پروژه ام‌کی اولترا چندان نتوانستند از عهده‌ی وظیفه دوم بربیایند، اما کارهای زیادی برای پاک‌سازی ذهن افراد انجام دادند.گوتلیب می‌خواست سِرُم حقیقت را برای تخلیه‌ی اطلاعاتی جاسوسان شوروی و اسرای جنگی بسازدبه گفته خود گوتلیب، در طی آزمایش‌های کنترل ذهن پروژه ام‌کی اولترا تحقیقات زیادی برای این انجام گرفت تا بدانند چطور مواد مخدر می‌تواند «توانایی افراد برای مقاومت دربرابر محرومیت، شکنجه و هراس‌افکنی» را افزایش دهد و همین‌طور باعث «فراموشی، شوک و سردرگمی» شود.در یک سند محرمانه از سال ۱۹۵۵ آمده است که آزمایش‌های ام‌کی اولترا به‌دنبال مشاهده این بودند که بدانند «داروها چطور باعث می‌شوند قربانی از نظر ذهنی سریع‌تر یا کندتر پیر شود» و همین‌طور آیا اینکه این داروها می‌توانند «باعث تفکر غیرعقلانی و بی‌احتیاطی به حدی شوند که فرد در انظار عمومی کاملاً از اعتبار ساقط شود.» دانشمندان پروژه ام‌کی اولترا با این اهداف دست به آزمایش‌های حیله‌گرانه‌‌ با نتایج فاجعه‌باری زدند تا ذهن سوژه‌ها را تغییر دهند.آزمایش‌های کنترل ذهن ام‌کی اولترا چطور انجام شدند؟برنامه ام‌کی اولترا از همان ابتدا به دلیل اینکه سازمان سیا به خوبی از زیرپاگذاشتن اخلاقیات در آزمایش‌های کنترل ذهن اطلاع داشت با نهایت محرمانگی انجام گرفت. در مجموع ۱۶۲ آزمایش این پروژه در چندین شهر، دانشگاه، زندان و بیمارستان انجام گرفتند. ۱۸۵ محقق تراز اول نیز در این سری آزمایش‌ها شرکت داشتند که برخی از آن‌ها اصلاً نمی‌دانستند ناخواسته وارد برنامه‌ی محرمانه سیا شده‌اند.در آزمایش‌های اولیه اکثر اوقات مواد روان‌گردان را برای تغییر ذهن به هرکدام از سوژه‌ها می‌دادند. محققان امیدوار بودند همان‌طور که گوتلیب می‌خواهد بتوانند محتویات ذهن انسان را به این طریق کاملاً پاک کنند. به سوژه‌ها بیشتر ال اس دی، مواد افیونی، تی‌اچ‌سی (تتراهیدروکانابینول) و آموزش آشپزی و مطالب جالب جدید...