شبکه‌های اجتماعی چگونه ما را هدایت می‌کنند؟

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) رسانه‌های جمعی آنلاین امروزه به واقعیتی غیر قابل انکار در زندگی فردی و اجتماعی ما تبدیل شده‌اند. به دلیل این اهمیت و جایگاه، تاثیرات این رسانه‌ها نیز از حوزه شخصی و فردی خارج شده و کنش‌های جمعی را در یک جغرافیا و حتی فراتر از آن و خارج از مرزهای جغرافیایی یک سرزمین نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. به همین دلیل هر ساله مقاله‌ها و تحقیقات گسترده‌ای در رابطه با این رسانه‌ها در محافل علمی و دانشگاهی پی گرفته می‌شود. «کنش جمعی آنلاین در رسانه‌های اجتماعی؛ نظریه‌ها مفاهیم و موردکاوی» با گزینش و ترجمه ابوطالب صفدری شربیانی از جمله آثاری مرتبط با این حوزه است که به همت پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است. در این کتاب، تلاش شده است با گردآوری مقاله‌های مناسب و معتبر تصویری کلی و جامع از حوزه مطالعاتی کنش‌های جمعی آنلاین ترسیم شود. این اثر در دو بخش کلی با هشت زیر فصل تدوین و تنظیم شده است. بخش اول عهده دار تبیین و تنقیح مفاهیم و چارچوب‌های بنیادینی است که برای فهم کنش‌های جمعی آنلاین لازم است. بخش دوم نیز با ارائه موردکاوی‌های متنوع سعی در انضمامی کردن این مفاهیم و چارچوب‌ها دارد. مولف کتاب در فصل‌های یک تا سه، به عناصر اصلی بحث پرداخته و نحوه در هم آمیختگی، تعامل و بده بستان آن‌ها را تبیین می‌کند. بنابراین در فصل اول مفهوم آنلاین تشریح می‌شود؛ به این معنا که وقتی از پلتفرم‌های شبکه‌های جتماعی صحبت می‌کنیم – پلتفرم‌هایی که مردم از طریق آن‌ها آنلاین می شوند ـ دقیقاً از چه چیزی صحبت می‌کنیم؟ در این فصل سه وجه عمده این پلتفرم‌ها ـ یعنی وجه فناوری اطلاعات و ارتباطات وجه نهادی و وجه رسانه‌ای از یکدیگر تفکیک و ویژگی های هر یک برشمرده می‌شود. فصل دوم به مولفه جمعی در کنش جمعی آنلاین اختصاص یافته است. این فصل طبقه‌بندی نسبتاً مشخص و روشنی از انواع جمع‌های آنلاین ارائه می‌دهد که مطابق آن این جمع‌ها به دو دسته کلی جمع‌های سازمان نیافته و جمع‌های کنشگر مستقل تقسیم می‌شوند. فصل سوم به سومین مولفه کنش جمعی آنلاین یعنی انواع و اقسام کنش‌ها، می‌پردازد. این فصل که ترجمه یکی از مقالات مهم و پُرارجاع در حوزه مطالعات کنش جمعی آنلاین است، به معرفی دو دسته از کنش‌ها می‌پردازد؛ کنش‌هایی که به طور خالص آنلاین هستند، ولی تحت تأثیر ظهور اینترنت و فراگیری استفاده از شبکه های اجتماعی تغییراتی داشته‌اند و کنش‌های نوع دوم که کاملاً محصول اینترنت و مشخصاً شبکه‌های اجتماعی‌اند. فصل چهارم به بر هم‌کنش و بده بستان کنش‌های جمعی با زیرساخت‌های تکنیکی از جمله پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی – پرداخته است. در این فصل، می‌بینیم که رسانه‌های جمعی آنلاین را باید به مثابه رویدادهایی اجتماعی – تکنیکی فهم کرد. به این معنا که این کنش‌ها نه صرفاً تکنیکی‌اند و نه صرفاً اجتماعی، بلکه آمیخته‌ای از هر دو هستند. در واقع، می‌توان گفت که کنش‌های جمعی آنلاین اگرچه در شبکه‌های اجتماعی به وجود می‌آیند و قدرتمند می‌شوند اما برای پایداری، تثبیت و تأثیرگذاری فرا لحظه‌ای باید در بسترها و ساختارهای اجتماعی نهادینه شوند. فصل پنجم تعامل فرد و جمع را با شبکه‌های اجتماعی و زیرساخت‌های تکنیکی بررسی می‌کند. در این فصل با یکی از مفاهیم کلیدی مطالعات کنش‌های جمعی یعنی گره‌های ضعیف و گره‌های قوی آشنا می‌شویم. گره‌های قوی ـ مانند روابط خانوادگی و دوستانه - در مواقع خطر و عدم اطمینان به افراد اطمینان خاطر می‌دهند، اما این گره‌های ضعیف‌اند که سبب گردش اطلاعات و انتشار اخبار مثلا خبر یک اعتراض یا جنبش اجتماعی می شوند. در این فصل می‌بینیم که چگونه شبکه‌های اجتماعی خلقِ گره های ضعیف را تسهیل کرده‌اند و حتی گره‌های قوی را هم تحت تأثیر قرار داده‌اند. بخش دوم کتاب که پس از فصل پنجم می‌آید، خود شامل سه فصل می‌شود؛ فصل ششم به سه مورد کاوی اصلی در حوزۀ کنش‌های آنلاین جمعی در کشورهای غربی می‌پردازد، فصل هفتم انقلاب مصر به منزله یکی از مصادیق اصلی کنش‌های جمعی آنلاین در کشورهای شرقی و خاورمیانه را مورد توجه قرار می‌دهد و فصل هشتم یکی از موردکاوی‌های کنش جمعی آنلاین غیرسیاسی را بررسی می‌کند.   کتاب «کنش جمعی آنلاین در رسانه‌های اجتماعی» نوشته ابوطالب صفدری شربیانی با شمارگان 500 نسخه در 306 صفحه به بهای 125 هزار تومان از سوی انتشارات پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی روانه بازار نشر شده است. آموزش آشپزی و مطالب جالب جدید...